Karabin powtarzalny MOSIN 91/30 Tikka kal. 7,62x53R

Mosin wz. 1891/30 zdobyty przez Finów, lufa wymieniona w zakładach Tikka w z 1944 roku. Jakość luf z zakladów Tikka jest powszechnie znana.

Broń sprawna, przestrzelana na strzelnicy.

O modelu 91/30

Finowie przyjęli na uzbrojenie karabin kapitana Siergieja Mosina, wzór z 1891 roku. Jednak już w końcu lat dwudziestych ubiegłego wieku zdecydowali się na opracowanie własnych odmian tej konstrukcji. Prace szły  w kierunku poprawy parametrów skupienia, wytrzymałości i ergonomii.

Opracowano kilka nowych karabinów, oznaczonych sygnaturami  M24, M27; M28, M28 – 30 oraz M39. Były to modele nowoczesne, z cięższymi lufami, lepszymi łożami i zmodyfikowanym spustem. Ostatni z nich czyli M39 w perspektywie miał zastąpić wszystkie poprzednie wzory.

Karabinów było jednak za mało. Podczas wojny zimowej i kontynuacyjnej potrzeby fińskiej armii i gwardii cywilnej szybko rosły. Wytwarzanie nowych modeli było pracochłonne.

W latach 1939 – 1944 wojska sowieckie utraciły na terenach Finlandii 125 tysięcy Mosinów, głównie wzoru 1891/30. W samej tylko wojnie zimowej, przez trzy miesiące przejęto ponad 28 tysięcy karabinów. Dodatkowe 57 tys. egzemplarzy tego samego modelu zakupiono od Niemców. W obu przypadkach była to broń mocno zużyta, wymagająca licznych napraw.

Zdecydowano się więc na wykorzystanie zdobycznych Mosinów wz. 1891/30 bez poważnych ingerencji konstrukcyjnych. Inżynierowie z zakładów Tikka dokonali niewielkiej modyfikacji karabinu wz. 1891/30 do standardu M30. Wykorzystywano nowe, własne lufy, pozostałe podzespoły stalowe brano ze zdobycznych karabinów sowieckich.

Broń miała kaliber 7,62 x 53R i lufę długości 73 cm. Zwymiarowanie lufy było prawie identyczne jak w przypadku wzoru sowieckiego.

Celownik był taki sam jak w 1891/30 natomiast spotyka się muszki dwóch typów – własne trójkątne bez osłony oraz oryginale słupkowe, w osłonie kulistej. Te ostatnie są bardzo rzadkie.

Znaczna część wytworzonych egzemplarzy posiadała komory heksagonalne zamiast owalnych. Dotyczyło to sztuk z pierwszych lat produkcji modelu 1891/30. Wydaje się też prawdopodobne wykorzystanie starych komór od modelu 1891.

Łoża były prawie identyczne z sowieckimi ale wytwarzano je z brzozy karelskiej, bardziej odpornej na mrozy. Dodatkowo były klejone z dwóch kawałków drewna. Zawiesia do pasa nośnego wykonywano z grubego drutu.

Mechanizmy spustowe w części egzemplarzy nieco modyfikowano, tak by pracowały wydajniej i lżej niż we wzorze radzieckim.

Dzięki wysokiej klasie wykonania luf broń była precyzyjniejsza od sowieckiego Mosina wz. 1891/30. Parametry skupienia były ponad dwukrotnie lepsze niż w modelu rosyjskim.

Z oznaczeń broni usuwano wszelkie sowieckie sygnatury.

M30 miał charakterystyczne bicie w kształcie litery T w odwróconym trójkącie, co oznaczało produkcję Tikka (Tikkakoski). Karabiny wzoru M30 dostawały znak przynależności dla armii czyli SA. Bito go na górze komory, nad znakiem fabryki.

Broń wytwarzano wyłącznie w latach 1943 i 1944. Pełny rok produkcji był bity z góry na komorze, tuż pod numerem seryjnym.

Z boku komory (z lewej strony) nierzadko można było dostrzec małe cyfry 3600. Oznaczało to numer serii. Cyfry nie wchodziły w skład numeracji broni.

M30 strzelał fińskim nabojem 7,62 x 53R. Lufa w M30 miała średnicę .3095”. Wskazywałoby to na jej „uniwersalność’ czyli dostosowanie także do nabojów 7,62 x 54R. Ze wszystkich fińskich wzorów tylko model M28/30 miał lufę o średnicy .3082”, idealnie pasującą tylko do amunicji fińskiej. Najlepiej dostosowany do nabojów sowieckich był  M39, z lufą kalibru .310.

M30 był bronią celną i niezawodną. Z uwagi na produkcję w końcowym etapie II wojny światowej łatwo jest znaleźć egzemplarze w idealnym stanie technicznym, z doskonałymi lufami   W 1944 roku wytworzono 19.700 sztuk tej broni. Świadczy o tym przyjęta numeracja od 53900 do 73600.

Część karabinów M30 zostało wyprodukowanych  już po zakończeniu działań zbrojnych. Wyjaśnia to ich świetny stan techniczny.